اگر بخواهیم از میان دیتابیسهای رایج و پرکاربرد دنیای تکنولوژی انتخاب کنیم، MariaDB و MySQL به عنوان دو سیستم مدیریت پایگاه داده رابطهای (RDBMS) جایگاه ویژهای دارند. در این مقاله، به بررسی تفاوتهای MariaDB و MySQL میپردازیم و مفاهیمی نظیر دیتابیس چیست؟، MySQL چیست و چه کاربردی دارد؟، MariaDB چیست و چه کاربردی دارد؟ و همچنین سازگاری نسخههای خاص MariaDB و MySQL را تحلیل میکنیم.
دیتابیس چیست؟
دیتابیس یا پایگاه داده، مکانی است که دادهها به صورت ساختاریافته ذخیره میشوند تا به راحتی مدیریت و بازیابی شوند. دیتابیسها انواع مختلفی دارند، از جمله رابطهای (Relational)، غیررابطهای (NoSQL)، گرافی (Graph) و موارد دیگر. MariaDB و MySQL هر دو در دسته پایگاه دادههای رابطهای قرار میگیرند که از زبان SQL برای مدیریت دادهها استفاده میکنند.
MySQL چیست و چه کاربردی دارد؟
MySQL یکی از محبوبترین سیستمهای مدیریت پایگاه داده است که در سال 1995 معرفی شد و در حال حاضر توسط Oracle پشتیبانی میشود. این پایگاه داده به دلیل سهولت استفاده، عملکرد بالا و سازگاری با سیستمهای مختلف، به انتخاب اول بسیاری از توسعهدهندگان تبدیل شده است.
مهمترین ویژگیهای پایگاه داده MySQL:
- مقیاسپذیری بالا
- پشتیبانی از InnoDB و MyISAM به عنوان موتورهای ذخیرهسازی پیشفرض
- سازگاری با زبانهای برنامهنویسی مختلف مانند PHP، Python و Java
- پشتیبانی قوی از تراکنشها و قفلگذاری سطح بالا
MariaDB چیست و چه کاربردی دارد؟
MariaDB در سال 2009 به عنوان یک انشعاب (Fork) از MySQL توسعه یافت. دلیل اصلی ایجاد MariaDB، نگرانیهایی بود که جامعه توسعهدهندگان نسبت به مالکیت MySQL توسط Oracle داشتند. این دیتابیس به طور کامل متنباز است و در عین حال ویژگیهای پیشرفتهتری نسبت به MySQL ارائه میدهد.
ویژگیهای برجسته MariaDB:
- کاملاً متنباز و رایگان
- پشتیبانی از موتورهای ذخیرهسازی متعدد مانند ColumnStore، Aria و MyRocks
- قابلیتهای پیشرفته مانند Virtual Columns و Parallel Execution of Queries
- پشتیبانی از Segmented Key Cache برای بهبود عملکرد حافظه
مقایسه عملکرد MariaDB و MySQL: انتخاب برتر برای نیازهای شما
دیتابیسهای MariaDB و MySQL هر دو به عنوان سیستمهای مدیریت پایگاه داده رابطهای (RDBMS) شناخته میشوند و هر دو عملکرد بالا، مقیاسپذیری و قابلیت اطمینان را ارائه میدهند. اما اگر به دنبال انتخاب بین این دو هستید، باید تفاوتهای آنها را بهدقت بررسی کنید. در این مقاله، به مقایسه عملکرد این دو دیتابیس میپردازیم و مفاهیمی نظیر Database Views، ColumnStore، Virtual Columns و دیگر قابلیتهای کلیدی را مورد بررسی قرار میدهیم.
1. Compatibility یا سازگاری نسخهها
MariaDB و MySQL تا نسخه 5.5 سازگار بودند، اما پس از آن MariaDB تغییرات و ویژگیهای جدیدی معرفی کرد که باعث کاهش سازگاری کامل بین این دو شد. به عنوان مثال:
- برخی از ویژگیهای پیشرفته MariaDB مانند ColumnStore و Virtual Columns در MySQL پشتیبانی نمیشوند. MariaDB از موتور ذخیرهسازی ColumnStore پشتیبانی میکند، در حالی که MySQL فاقد این قابلیت است.
- MySQL نیز ویژگیهای مختص به خود مانند Group Replication را دارد که در MariaDB وجود ندارد.
2. Database Views یا دیدگاههای پایگاه داده
هر دو سیستم از Database Views پشتیبانی میکنند که به شما امکان میدهد جداول مجازی ایجاد کنید. اما MariaDB با اضافه کردن Virtual Columns، قابلیتهای بیشتری برای محاسبات و تحلیل دادهها ارائه داده است. این ویژگی در MySQL به صورت محدودتر با نام Generated Columns وجود دارد.
Views یا نماها، بهطور خلاصه جداول مجازی هستند که دادهها را از یک یا چند جدول واقعی استخراج میکنند. این قابلیت به توسعهدهندگان اجازه میدهد تا دادهها را به صورت سادهتر و ساختاریافتهتر مشاهده و مدیریت کنند.
در MariaDB و MySQL، Database Views از طریق دستورات SQL مانند CREATE VIEW و SELECT تعریف میشوند. با این حال، MariaDB در نسخههای جدیدتر خود قابلیتهای پیشرفتهتری برای Views ارائه داده است، از جمله Virtual Columns که امکان انجام محاسبات بر روی دادههای موجود در View را فراهم میکند.
3. Thread Pooling یا مدیریت پویای نخها
MariaDB امکان مدیریت بهتر اتصالات همزمان را با استفاده از Thread Pooling فراهم میکند. این ویژگی بهویژه در سیستمهایی با بار کاری بالا و تعداد زیاد کاربران همزمان عملکرد بهتری ارائه میدهد, چرا که از اشغال منابع سیستم توسط تعداد زیادی از نخهای بلااستفاده جلوگیری میکند. در مقابل، MySQL نیز Thread Pooling را ارائه میدهد، اما این قابلیت در نسخههای تجاری در دسترس است و در نسخه متنباز به طور پیشفرض وجود ندارد.
4. ColumnStore یا ذخیرهسازی ستونی
یکی از تفاوتهای کلیدی، پشتیبانی MariaDB از ColumnStore است که برای تحلیل و پردازش دادههای بزرگ و ذخیرهسازی ستونی بهینه شده است. این ویژگی در MySQL وجود ندارد و معمولاً برای نیازهای مشابه باید از ابزارهای خارجی استفاده شود. در مدل ColumnStore، دادهها به جای ردیفها به صورت ستونی ذخیره میشوند که این امر باعث بهبود عملکرد در جستجوها و تحلیلهای دادهای میشود. بهویژه در کاربردهایی که نیاز به ذخیرهسازی فلش دارند، ColumnStore عملکرد بهتری ارائه میدهد.
MySQL فاقد موتور ذخیرهسازی ستونی بومی است و برای این نوع کاربردها معمولاً نیاز به استفاده از ابزارهای خارجی دارد. این امر میتواند پیچیدگیهای بیشتری برای مدیریت و یکپارچهسازی ایجاد کند.
5. Parallel Execution of Queries یا اجرای موازی پرسوجوها
MariaDB از قابلیت Parallel Execution of Queries یا اجرای موازی پرسوجوها, پشتیبانی میکند که کوئریهای پیچیده را بین چندین هسته پردازشی توزیع میکند. این امر بهویژه در پردازشهای تحلیلی سنگین مفید است. MySQL در این زمینه پیشرفتهایی داشته، اما همچنان در اجرای موازی پرسوجوها به اندازه MariaDB توسعه نیافته است.
6. Storage Engines یا موتورهای ذخیرهسازی
هر دو MariaDB و MySQL از موتورهای ذخیرهسازی متعدد پشتیبانی میکنند. InnoDB موتور ذخیرهسازی پیشفرض در هر دو سیستم است، اما MariaDB موتورهای ذخیرهسازی بیشتری مانند Aria، TokuDB و MyRocks را ارائه میدهد که برای کاربردهای خاص مانند پردازش دادههای حجیم یا ذخیرهسازی بهینه طراحی شدهاند. برخی از این موتورها عبارتند از:
- Aria: برای پردازش سریع دادهها
- TokuDB: برای ذخیرهسازی دادههای حجیم
- MyRocks: برای بهینهسازی نوشتن در دیسک
در مقابل، MySQL بیشتر به InnoDB و MyISAM تکیه دارد و انتخاب موتورهای ذخیرهسازی پیشرفتهتر در آن محدودتر است.
7. Segmented Key Cache یا حافظه کش بخشبندی شده
در MariaDB، یکی از پیشرفتهای قابل توجه استفاده از Segmented Key Cache است. این ویژگی به بهبود مدیریت حافظه کمک میکند و امکان دسترسی موازی به حافظه کش را فراهم میسازد. این قابلیت بهویژه در سیستمهایی با بار کاری سنگین که نیاز به دسترسی سریع به دادههای کششده دارند، عملکرد دیتابیس را بهبود میبخشد.
در مقابل، MySQL همچنان از مدل سنتی کش استفاده میکند که ممکن است در مواردی با محدودیتهای عملکردی مواجه شود.
8. Virtual Columns یا ستونهای مجازی
یکی دیگر از قابلیتهای MariaDB که در MySQL به صورت محدودتر یا غیرمستقیم وجود دارد، Virtual Columns است. این ستونها به شما امکان میدهند تا دادهها را بر اساس محاسبات از ستونهای دیگر تعریف کنید، بدون اینکه نیاز به ذخیرهسازی فیزیکی دادهها داشته باشید. این ویژگی نه تنها فضای ذخیرهسازی را کاهش میدهد، بلکه انعطافپذیری بیشتری برای مدیریت دادهها فراهم میکند.
در MySQL، این قابلیت به شکل محدودتر با استفاده از Generated Columns پیادهسازی شده است، اما MariaDB انعطافپذیری و قابلیتهای بیشتری در این زمینه ارائه میدهد.
جمعبندی: MySQL یا MariaDB؟
MariaDB و MySQL هر دو سیستمهای قدرتمندی هستند، اما انتخاب بین این دو بستگی به نیازهای خاص شما دارد. اگر به دنبال یک سیستم کاملاً متنباز با ویژگیهای پیشرفته مانند ColumnStore، Parallel Execution of Queries و Virtual Columns هستید، MariaDB انتخاب بهتری خواهد بود. اما اگر به یک سیستم پایدار با پشتیبانی رسمی و قابلیت یکپارچگی با ابزارهای اوراکل نیاز دارید، MySQL گزینه مناسبتری است.
در نهایت، بررسی نیازهای پروژه و آزمایش عملکرد هر دو سیستم بر روی دادههای واقعی شما میتواند بهترین راه برای تصمیمگیری باشد. پیشنهاد میشود که نیازهای پروژه خود را مشخص کرده و هر دو سیستم را بر اساس دادههای واقعی آزمایش کنید تا بهترین انتخاب را داشته باشید.